Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün tarihi Havza mitingi öncesinde bir avuç Samsun ahalisi ile gizlice buluşup çetelerin saldırılarına karşı ilk direniş planlarının hazırlanıp stratejilerinin yapıldığı Şeyh Sadi Tekkesi'nin restorasyonu bitirilmek üzere.
Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilen tarihi tekke, Büyük Önder'e Milli Mücadele’de ilk desteğin ilan edildiği ve Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri kurulmasına karar verilen ilk yer olması bakımından da ayrı bir önem taşıyor. Restorasyonu 3 ayda tamamlanacak olan tekke, Kuvayi Milliye Müzesi olarak hizmet verecek.
Milli Kurtuluş Mücadelesi’ni başlatmak üzere 19 Mayıs 1919'da Bandırma Vapuru ile Samsun'a ayak basan Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Samsun'daki temaslarının ardından Havza'ya hareket etmişti. 25 Mayıs 1919 günü tarihi Havza mitinginde ulusa seslenen Atatürk, halkı düşmanlara karşı direnişe ve ayaklanmaya davet etmişti. Atatürk'ün bu davetine ilişkin ilk gizli buluşmanın gerçekleştiği ve düşmana karşı ilk mücadele planlarının hazırlandığı, Milli Mücadele’de kendisine ilk desteğin verildiği, İngiliz baskısına aldırmayan Samsun Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin gizlice bir araya geldiği, Milli Mücadele yıllarında Erzurum ve Sivas Kongreleri sonucunda seçilen Temsil Heyeti ile irtibatın sağlandığı, Şeyhi Halil oğlu Şeyh Hacı Mehmet Mehdi Efendi, Boşnakzade Süleyman Bey, Sultani Mektebi Müdürü Mustafa Adil, Cemiyet Azalarından Mühendis İrfan, Muharrir Ethem Veysi Bey, Osman Tobruğ’un katılımlarıyla yazışmaların yapılıp, telgrafların okunduğu yerin bir tekke olduğu yıllar sonra anlaşıldı.
Yerel tarihçi Baki Sarısakal'ın araştırmaları sonucu bulunan Pazar Mahallesi Aziz Efendi Sokak’taki 2 katlı Şeyh Sadi Tekkesi, Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz'ın talimatıyla aslına uygun restore edilmek üzere projelendirildi. Projenin Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu'nda onaylanmasının ardından bahçesinde tekke şeyhlerinden Halil Dede’ye ait türbe bulunup, bakımsızlıktan yıkılmak üzere olan Şeyh Sadi Türbesi ve Tekkesi'nin restorasyonuna ekim ayında başlandı. Sanat tarihçisi Nilgün Sarıçoban'ın da katkılarıyla ve titiz bir çalışma sonucu restorasyonu tamamlanan tarihi tekkede son rötuşlar yapılıyor. Çevre düzenlemesinin de tamamlanmasıyla tekke, Kuvayi Milliye Müzesi olarak Samsunluların hizmetine açılacak.

“SAMSUN TARİHİNİ GÜN IŞIĞINA ÇIKARIYORUZ”
Kuvayi Milliye Müzesi olarak hizmet verecek Şeyh Sadi Tekkesi'nin Samsun'un Milli Mücadele tarihi açısından büyük bir önemi bulunduğunu ifade eden Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz, ''Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün milli mücadelenin ilk adımını attığı şehrimizdeki ziyaretleri ve görüşmeleri kadar bunları gerçekleştirdiği mekanlar da tarihimiz açısından çok önemli ve değerli. Bu açıdan Büyükşehir Belediyesi olarak bu mekanlarımızı bulup restore ederek yaşatmayı ve halkımızın hizmetine sunmayı misyon edindik. Şey Sadi Tekkesi'ni ilk görünce tüylerimiz diken olmuş, harabiyeti bizleri üzmüş, utandırmıştı. Ancak tarihimize yakışır bir şekilde restore ederek kentimize yeniden kazandırmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Kuvayi Milliye Müzesi olması ise beni ayrıca heyecanlandırıyor. Kısa süre sonra açılışını yapacağımız müzemizi, tüm Samsunluların ve ülkemizin hizmetine sunacağız” dedi.