Yeşilyazı İlkokulu ‘Samsun Maarif Hareketi ‘ Kapsamında 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Değerler Eğitimi ile ilgili DEĞERİNİ BİL projesinin bir konusu olan SORUMLULUK adı altında “Ekmek İsrafının Önlenmesi” için farkındalık yapmak düşüncesiyle okulda öğrencilere slaytlar eşliğinde verilen seminerle konunun önemi üzerinde duruldu.
Seminerde öğrencilere ve velilere şu bilgiler verildi:
- Dünyada gıda israfı ciddi boyutlara ulaşmıştır. Gıda üretiminin üçte biri israf edilmektedir.
- Dünya nüfusunun % 12,5’ini oluşturan 870 milyon insan yetersiz beslenmektedir.
- Milyonlarca insan açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
- FAO’ya göre dünyada her yıl değeri 1 trilyon ABD $ olan 1,3 milyar ton gıda israf edilmektedir.
- Oysa israfın dörtte bir oranında azaltılmasıyla, yetersiz beslenen 870 milyon insanın gıda ihtiyacı karşılanabilmektedir.
- Fakir ülkelerde gıdaya erişim giderek zorlaşmakta hatta imkânsız hale gelmektedir.
- Gelişmiş ülkelerde çöpe atılan gıdaların % 40'ı, aslında yenebilecek durumdadır.
- Gelişmiş ülkeler yılda yaklaşık 222 milyon ton yenebilir ürünü heba etmektedir.
- Gelişmekte olan ülkelerde yılda 150 milyon ton buğday heba olmaktadır. Bu kayıp, tüm fakir ülkelerdeki açlığı ortadan kaldırabilecek buğday miktarının altı katını oluşturmaktadır.
- Yapılan araştırmalara göre ülkemizde üretilen ekmeğin % 5,9’u israf edilmektedir.
Araştırma;
- Ekmek üretiminin günde 101 milyon, yılda 37 milyar adet,
- Ekmek tüketiminin günde 95 milyon, yılda 35 milyar adet,
- Ekmek israfının günde 6 milyon, yılda 2,1 milyar adet,
- Kişi başı günlük ekmek israfının da 20 gr olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Araştırma, günlük 6 milyon ekmeğin;
- 3 milyonunun fırınlarda (% 51.4),
- 2,3 milyonunun hanelerde (%37.9),
- 0,6 milyonunun yemekhaneler ile lokanta ve otellerde (% 10.7) israf edildiğini ortaya koymuştur.
- İsraf nedeniyle yıllık ekonomik kaybımız 1,546 milyar TL’ dir.
- Bu tutar, dünya birincisi olduğumuz un ihracatından elde ettiğimiz gelire eşdeğerdir.
- Bu rakam, dünya ekonomisinde yükselişini sürdüren ülkemiz için ciddi bir kayıptır.
1,5 milyar TL ile;
- Ülkenin 23 günlük ekmek ihtiyacı karşılanabilmekte,
- 460 bin öğrenciye her ay 280 TL burs verilebilmekte,
- 300 öğrenci kapasiteli 250 yurt,
- 16 derslikli 500 okul veya 100 yataklı 80 hastane yapılabilmektedir.
Araştırmada;
- İsrafının kötü niyetten ziyade “ihmal ve bilgisizlikten” kaynaklandığına,
- Ekmeğin insan gıdası olarak tüketilmemesi veya çöpe atılmasının israf olarak tanımlanması gerektiğine,
Araştırmada israfının ana nedeni olarak;
- Ekmeğin ihtiyaçtan fazla alınması,
- Fırınlarda ihtiyaçtan fazla üretim yapılması,
- Ekmeğin uygun olmayan şartlarda muhafaza edilmesi,
- Bayat ekmeğin değerlendirilme yöntemleri hakkında bilgi sahibi olunmaması,
Aynı zamanda öğrencilerin edindikleri bu bilgileri günlük hayatta uygulayabilmeleri için okulumuz öğrencileri yemekhaneye götürülerek yaptıkları davranışlar gözlemlendi.
Projeyi yürüten öğretmenlerimiz yemekhaneye gelen ekmeklerin ambalajlı bir şekilde geldiği taktirde ekmek israfının azalacağını düşünerek bunu yetkililere öneri niteliğinde sunuyorlar.
Yemekhaneye davet edilen velilere bu bağlamda hayvan beslenmesinde kullanılan ekmeğin de israf olarak nitelendirilmesi gerektiği vurgulanarak bayat ekmeklerin başka şekillerde değerlendirilmesi önerildi.