Bafra'da yaptığı tek dal fındık çiftliğiyle Türkiye'nin gündemine gelen eski Giresun Ziraat Odası Başkanı, Fındık üreticisi Özer Akbaşlı fındık sezonu öncesi durum tespiti yaparak rekolte beklentisini 700 – 750 bin ton arası olabileceğini; fiyatlarında 150 TL olması gerektiğini söyledi.

"2023 yılı üretim miktarına göre bu yıl mahsul geçen yıla oranla bazı yerlerde bir miktar fazla gözüküyor olmasına rağmen, bazı bölgelerde de geçen yıla oranla hayli düşük görünmektedir.  

Tarım bakanlığının rekolte tespit çalışması geçen hafta sonu tamamlandı.  Sanırım bir hafta içerisinde açıklama yaparlar. Geçen yıl bakanlığın rekolte tespiti 717 bin ton olarak açıklanmıştı. Benim kişisel beklentim ise 700 – 750 bin ton arası olur kanaatindeyim.
Geçen yıl TMO tarafından 82,5 TL olarak açıklanan fındık alım fiyatı, açıklandıktan 10 gün sonra serbest piyasada 90-100 TL fiyatlara çıkınca TMO fındık alamamış ve serbest piyasada fındık 90 – 100 TL bandında alınıp satılmıştır. Kasım Aralık ayından itibaren 100 TL nin üzerine çıkmış ve sezon boyunca ortalama 125 TL bandında alınıp satılmıştır. 

2024 yılı fındık fiyatlarının üretici tarafından beklentisi 150 TL ve üzeri olarak beklenmektedir. Malum enflasyon rakamları ortada. Geçen yıl verilen fiyatlar mı baz alınarak fiyat tespiti yapılacak, yoksa serbest piyasada alınan satılan fiyatlar üzerinden mi tespit yapılacak bu konuda bir belirsizlik var açıkçası. Eğer geçen yılki fiyatlar baz alınıp açıklanırsa, serbest piyasanın altında bir rakam çıkabilir.

Hükümetin Karadeniz bölgesinde geçen günlerde Çay’a verdiği taban fiyat %64. Fındık için de aynı oranı düşünürlerse 82,5 X %64 : 52,8TL + 82,5 : 135,3 TL yapar.
135 TL ye verilen desteklerle 140 TL olur gibi bir açıklama gelebilir. Zaten bu yıl Nisan ayı döneminde fındık fiyatları 135-140 TL bandında alındı satıldı. Bu fiyat serbest piyasa fiyatının korunması manasını taşır.

Diğer bir hesaplama ise TMO nun son 6 yıllık fındık fiyatının dolar değerindeki rakamı 2018 2,93USD – 2019 3,34USD – 2020 3,73USD – 2021 3,5USD – 2022 3,01USD – 2023 2,80 USD olarak karşımıza çıkıyor. Son altı yılın ortalaması ise 2,66 USD dir. Siyaseten 3 USD fiyat verildiğinde ise 33 TL. Bu günkü dolar kurundan 99 TL yapmaktadır. Dolar bazında 4,5 USD lik fiyat ancak gerçeğe yakın olabilir. Bu da şunu gösteriyor ki, fındık fiyatları dolar bazında son altı yılda % 50 ye yakın değer kaybetmiştir. Diğer Farklı bir görüş ise dolar kurunun bu gün itibarı ile gerçek değerin 41-42 TL olmasıdır. 

Fındık üreticisinin fındık üretim maliyetleri ile yaşam ve geçim maliyetlerindeki artış neredeyse %100 civarındadır. Üreticinin 150 TL beklentisi yaşadığı ekonomik gerçeklerden kaynaklanmaktadır.
Kısaca, hasat’a 20 gün kala fındık la ilgili tüm kesimlerin kafası karmaşıktır. Ülkenin genel ekonomik yapısı, Hükümetin tasarruf tedbirleri, geçinmenin zorluğu falan filan. Neyse, umarım fiyatlar netleştiğinde üretici mağdur olmaz.  

Fiyatlar açıklandığında 2024 yılı verilen fiyatlar ile hasat masraflarımızın mukayeseli tablosunu ayrıca yayınlar farkı hep birlikte değerlendiririz.
Yukarıda kısaca değindiğim fındık rekolte, üretim, maliyet, fiyat ve beklenti değerlendirmem, umarım birileri tarafında şımarıklıkla değerlendirilmez."

Özer AKBAŞLI
Fındık Üreticisi Çifti